Pas op voor Familieverhalen!!

Verhalen kunnen families verenigen, maar ook verdelen. Familieverhalen leren ons belangrijke levenslessen en zijn ze verantwoordelijk voor onze dagelijkse patronen en rare trekjes.

Als je met de feestdagen je familie op wat voor manier dan ook weer ontmoet, komen vast ook de familieverhalen boven. Verhalen over het nieuws van tante M, over die altijd dronken oom, of de serieuzere varianten nu over wie welke mening heeft over de Coronamaatregelen en het wel of niet vaccineren.

Invloed van familieverhalen

Ben jij je ervan bewust dat deze soms op het oog oppervlakkige familieverhalen een grote invloed hebben op wat je zegt, doet of denkt in jouw dagelijkse leven? Zoek jij naar een bekend familieverhaal om beter te begrijpen waarom jou in je dagelijkse leven iets tegenstaat om te doen? Als je bijvoorbeeld een hekel hebt aan koken, of als je een of andere irritante gewoonte hebt, die je maar niet kan afleren.

Je zal deze vragen waarschijnlijk beantwoorden met een stellig ‘Nee, dat doe ik niet’. Maar ik zeg je: ‘Ja, dat doe je wel, maar je bent je daar niet van bewust’.

‘Familietrauma’ via familiediners

In mijn familie zijn we dol op koken. Zeker bij speciale gelegenheden, zoals Kerstmis of Pasen, organiseren we familiediners met zo veel mogelijk gangen. Iedereen kan dan zijn of haar steentje bijdragen. Het is al generaties lang een familietraditie…

Maar door deze familiediners geven we ook al meerdere generaties een soort ‘familietrauma’ door, want…

Lang, lang geleden had mijn betovergrootmoeder een heerlijk diner voor de familie gekookt. De tafel was prachtig gedekt met haar kostbaarste porseleinen servies. Ze zat aan het hoofd van de tafel, uitkijkend over haar 4 zonen, hun vrouwen en waarschijnlijk ook al over enkele kleinkinderen.

 

Het familieverhaal vertelt dat iedereen het eten dat zij had gemaakt heerlijk vond. Dus nodigde mijn betovergrootmoeder degenen die dat wilden, uit om hun bord nog een keer te vullen. Een aanbod dat in die tijd heel, heel speciaal was…

Maar…

Keeping up appearances

In die tijd zou het een grote schande zijn als je niet genoeg eten had voor je gasten. Dus deed mijn betovergrootmoeder het voorkomen alsof er nog genoeg eten in de keuken was: “Ga je gang, neem wat je wilt, er is nog genoeg in de keuken,” bleef ze maar zeggen. Dus toen een deel van de familie hun bord had opgeschept en al was begonnen met eten, waren de potten en pannen op tafel leeg. Zoals beloofd ging mijn voorouder naar de keuken om bij te vullen…

Het duurde een hele tijd voordat ze terugkwam en toegaf dat er geen eten meer in de keuken stond….

We weten niet waarom ze de schijn ophield voor haar eigen zonen en schoondochters door te zeggen dat ze genoeg had terwijl dat niet zo was. Als we naar de familiegeschiedenis kijken moet er hongersnood zijn geweest, dus misschien was het een trauma uit haar eigen jeugd of van haar voorouders dat ze ontkende of waar ze zich überhaupt niet bewust van was. Het kan ook zijn dat het verhaal van ‘niet genoeg te eten hebben’ in die tijd een collectief verhaal was waar iedereen toen allemaal in en mee leefden.

Nieuwe familieverhalen

Wat zeker is, is dat deze familiebijeenkomst een nieuw familieverhaal creëerde dat nog steeds wordt verteld. Tot op de dag van vandaag, elke keer dat we als familie samen eten, wordt dit familieverhaal gedeeld. We lachen er allemaal om op het moment dat mensen hun bord voor de tweede keer willen vullen: “Ga je gang, vul jullie borden, er is genoeg in de keuken!…” Iets wat tegenwoordig zeker waar is.

Maar….

We voelen ook nog steeds de schaamte die mijn betovergrootmoeder gevoeld moet hebben op dat moment, lang, lang geleden. Als ik kook en het recept stelt een bepaalde hoeveelheid van een ingrediënt voor, doe ik altijd extra in de pan, want stel je voor dat ik te kort kom….

De angst om niet genoeg eten te hebben voor mijn eigen gezin of onverwachte gasten zit diep in mijn familiesysteem… Met dank aan mijn betovergrootmoeder.

Narratief familiesysteem

Verhalen leven in ons, zeker onze familieverhalen. Familieverhalen ontstaan door wat familieleden overkomt, soms zelfs eeuwen geleden. En ook al worden deze verhalen niet meer actief verteld, zonder het te weten zijn ze diep in ons leven doorgedrongen op een onsterfelijke manier. We zijn ons er vaak niet van bewust welke familieverhalen nog steeds over ons heersen in dagelijkse leven. Ze zijn actief in ons onderbewust zijn.

We hebben allemaal een narratief familiesysteem, waarin onze familieverhalen actief zijn. Van sommigen weten we het en we herkennen hun invloed op ons dagelijkse leven. Maar verhalen zit diep in ons systeem ingebakken, zeker familieverhalen. Familieverhalen is datgene wat ons bindt binnen onze familie, of we er nu blij van worden of niet.

We zijn ons meestal niet bewust van hun invloed op onszelf en op ons dagelijkse leven. Maar die invloed is er altijd en overal.

Verhalen leven in ons

Als je de komende feestdagen life of online met je familie samen bent, sta dan eens samen stil bij de familieverhalen die jullie met elkaar delen. Diegenen die je al 1000x gehoord hebt, maar ook de nieuwe die je wellicht hoort. Verhalen stellen ons in staat om ons te verbinden met een diepere laag in onszelf. Wat betekenen deze familieverhalen voor jou? Wat zeggen ze over jou, over jouw gedrag, over hoe jij in het leven staat?

Familieverhalen, ook die van onze verre voorouders, zijn levende verhalen die nog steeds een constante rol spelen in ons eigen leven. Verhalen in het algemeen en familieverhalen in het bijzonder zijn voortdurend en diepgaand actief in ons dagelijks leven en werk, zowel privé als in het bedrijfsleven.

Wij zijn “verhaalwezens”. We leven verhalen, we creëren verhalen en verhalen leven in ons. Het “niet genoeg eten hebben”-verhaal van mijn familie is er een die nog steeds wordt verteld en daarom is het makkelijker voor mij om me bewust te zijn van hoe en op welke manier het verhaal nog steeds van invloed is op mijn dagelijks gedrag.

Ik begrijp waar mijn bizarre gewoonte om altijd maar extra te koken vandaan komt. En omdat ik me daar bewust van ben, heb ik een keuze om het anders te doen, omdat ik geen restjes wil hebben of omdat ik geen eten wil weggooien. Maar geloof me, ook al ben ik me ervan bewust waar het vandaan komt, dan nog is het voor mij gemakkelijker om extra te koken en iets anders met de restjes te doen, dan te besluiten minder te koken.

Zo krachtig zijn familieverhalen…

Welke verhalen zijn actief in jouw familie? Wat vertellen die over jou?

Fijne feestdagen en veel verhaalplezier!