Partners in Business: De Bedrieger

Hoe minder voor de hand liggende archetypen je ondersteunen in het ondernemerschap

Met tranen in zijn ogen zit hij tegenover mij…. Woede, verdriet en teleurstelling wisselen elkaar af. Hij had zich zoveel voorgesteld van het ondernemerschap en van de samenwerking met zijn zakenpartner… En toen… Toen ging HIJ, die zogenaamde zakenpartner, er met hun idee vandoor. Hij heeft zonder overleg HUN idee verkocht aan een andere investeerder en daar doet hij nu zaken mee…. Een wolf in schaapskleren, dat was zijn zakenpartner al die tijd geweest….

Ongeschreven regel

Ondernemen gaat niet altijd over rozen. Dat klanten wegblijven of niet betalen, dat calculeren we over het algemeen gek genoeg in, maar dat de mensen met wie we samen ondernemen ons belazeren, dat komt vaak extra hard aan. Er heerst binnen ondernemersland -is mijn ervaring tenminste- toch altijd een ongeschreven regel ‘wij ondernemers steunen elkaar’.

Bedrieger

En toch….. In ieder mens -en dus ook in iedere ondernemer (!)- zit een ‘bedrieger’. De archetypische ‘bedrieger’ bedoel ik dan. Om succesvol te kunnen ondernemen, hebben we die ‘bedrieger’ in ons ook nodig….

Praat ik daarmee goed wat de zakenpartner van mijn coachee gedaan heeft? Natuurlijk niet. Maar met een archetypische bril naar dit zakelijke conflict kijken, maakt wel een hoop duidelijk.

Op het eerste gezicht lijkt het archetype ‘bedrieger’ geen positief archetype te zijn, zeker niet in ondernemerschap. Maar in de basis zijn alle archetype neutraal. Het zijn onze eigen associaties met het woord ‘bedrieger’, die het archetype in onze ogen negatief maken.

Schaduwkant

De schaduwkant van het archetype ‘bedrieger’ kennen we allemaal. Als de negatieve eigenschappen van het archetype in ons doen en laten de boventoon voeren, dan ondernemen we op een dubieuze manier. Zwendelaars en oplichters weten heel goed zelf dat ze niet zuiver bezig zijn. De ‘bedrieger’ in henzelf waarschuwt hen ook, alleen luisteren ze daar niet naar.

Verwarring zaaien en daar vervolgens van profiteren, halve waarheden vertellen en daar financieel gewin uithalen, of – zoals mijn coachee overkwam- misleiden, zodat anderen onthouden wordt waar zij recht op hebben…. Het zijn allemaal voorbeelden van ondernemers waarbij de schaduwkant van het archetype ‘bedrieger’ de boventoon is gaan voeren. Die verhalen kennen en herkennen we wel.

Trouw zijn

Maar er is ook een positieve kant aan het archetype ‘bedrieger’. De bedrieger in ons staat voor ‘vertrouwen’ en ‘vertrouwd kunnen worden’. Het gaat in dit archetype over ‘betrouwbaar zijn’ als ondernemer. Betrouwbaar voor je klanten en afspraken nakomen, betrouwbaar voor de ondernemers met wie je samenwerkt, maar ook betrouwbaar naar jezelf toe…

Het gaat dan over ’trouw zijn’ aan jezelf, of anders gezegd: jezelf niet bedriegen. Hoe trouw ben jij als ondernemer aan je eigen normen en waarden én aan je eigen leidende principes. Hoe trouw ben jij aan je eigen innerlijke ‘why’? Waarom ben jij gaan ondernemen? Wat wilde je bereiken? Hoe verhoudt zich dat tot de wensen van je klanten? Je klant is koning, absoluut. Zonder klanten geen omzet, zonder omzet geen bedrijf… Maar vaak genoeg zie ik ondernemers die zo mee gaan in de wensen van de klant, dat zij zichzelf ‘bedriegen’. Zij zijn hun oorspronkelijke droom, waarom ze ooit zijn gaan ondernemen, volledig uit het oog verloren.

De positieve kant van de ‘Bedrieger’

De positieve kant van de ‘bedrieger’ in onszelf herkennen we over het algemeen minder snel. En toch is hij wel degelijk aanwezig en vaak ook actief, zeker bij ondernemers.

De positieve ‘bedrieger’ in onszelf waarschuwt ons wanneer we belazerd worden door klanten of zakenpartners. Zie het als een innerlijke stem, het onderbuik gevoel. Ook mijn coachee erkent, dat een innerlijke stemmetje in hem al veel eerder alarm sloeg, maar hij had die innerlijke stem – de stem van de bedrieger in hemzelf- het zwijgen opgelegd, gesust. Dit kon gewoon niet waar zijn, zo had hij geredeneerd.

De bedrieger in onszelf waarschuwt ons ook als we onbewust te veel van ons oorspronkelijke ondernemerspad afraken. Je ziet dat vaak bij fusie-bedrijven. Die hebben jaren lang allerlei andere bedrijven, die zijdelings met hun core business te maken hadden, opgekocht en raken daardoor hun oorspronkelijke doel en toegevoegde waarde voor de markt kwijt. De stem van de archetypische bedrieger van dat bedrijf klinkt dan vaak al langer door bij monde van medewerkers. Maar er wordt niet (voldoende) naar hen geluisterd. Pas als het aantal klanten en daarmee dus de winst terug gaat lopen, ontdekt het MT van zo’n bedrijf dat ze zichzelf al die jaren ‘bedrogen’ hebben.  De eerste stap is dan om bedrijfsonderdelen in de verkoop te zetten en terug te gaan naar de oorspronkelijke kern. 

Die ‘bedrieger’ in ons helpt ook in positieve zin om oude patronen, gewoontes en belemmeringen in onszelf te doorbreken. Stel dat je wilt stoppen met snoepen. In plaats van de zak drop, die je dan naast je op het bureau legt, leg je dan bijvoorbeeld een tros druiven neer. Dat zijn ook kleine ‘dingen’ die je makkelijk in je mond kan doen. Je snoept dan nog steeds, maar gezonder. We ‘bedriegen’ onszelf dan eigenlijk, maar ervaren dat als positief. In het verlengde hiervan is het ook de ‘bedrieger’ in ons, die ons helpt om alternatieven te bedenken als we in het ondernemen belemmeringen tegenkomen, waardoor we ons doel niet kunnen bereiken. Het out-of-the-box-denken wordt direct ondersteund en gestimuleerd door de archetypische ‘bedrieger’ in onszelf.  Hierdoor kan je op waardevolle ideeën komen, die je in je ondernemerschap verder helpen.

Erken de ‘bedrieger’ in jezelf

We zouden dus eigenlijk best wat vaker mogen luisteren naar die ‘bedrieger’ in onszelf. Weet dat ieder mens dit archetype in zich heeft. Als ‘jouw bedrieger’ je waarschuwt, luister naar die innerlijke stem. Die is er niet voor niets. Betekent dit dat we constant achterdochtig moeten zijn naar elkaar? Nee, zeker niet.

Kijk en luister juist naar die positieve kant van de ‘bedrieger’. De out-of-the-box-denker, de creatieveling die altijd andere mogelijkheden ziet als een weg dood lijkt te lopen. Je geweten die je waarschuwt als je aan jezelf of je eigen normen en waarden voorbij gaat. Je innerlijke supporter of zakenpartner, die maakt dat jij een betrouwbare ondernemer bent en blijft.

Mijn coachee knikt. Het was een harde les voor hem om de bedrieglijke schaduwkant van zijn zakenpartner tegen te komen. Hij kan hem niet veranderen. Maar de ‘bedrieger’ in hemzelf praat, ziet mogelijkheden, ziet alternatieven, weet dat hij het creatieve brein van hun twee was. Hij kan varianten op het oorspronkelijke idee bedenken. Hij kan andere investeerders zoeken. Maar daar zal hij dan wel zeer goede afspraken mee maken, dat adviseert zijn innerlijke ‘bedrieger’ hem wel.

Herken de ‘bedrieger’ in jezelf

Je herkent dit archetype in jezelf door eens stil te staan bij situaties in jouw ondernemerschap of in jouw leven, waarin jezelf iets of iemand bedroog, of waarin je je bedrogen hebt gevoeld. Dit hoeft niet zo groots te zijn als bij mijn coachee. Het kunnen ook kleine situaties in jouw zakelijke of privé leven zijn.

Beschrijf de situatie zo gedetailleerd mogelijk voor jezelf. Wat gebeurde er? Hoe voelde je je? Wat ging eraan vooraf? Wat heb je gedaan, gezegd, of nagelaten om te doen of te zeggen? Hoe liep het af? Wat zou je de volgende keer anders doen, of zeggen? Etc.

Kan je  mensen noemen, dichtbij of ver weg, die voor jou een voorbeeld zijn in ‘out-of-the-box-denken’? Mensen die voor elk probleem wel een oplossing of een alternatief kunnen bedenken. Hoe inspireren zij jou -of hoe kunnen zij jou inspireren- om de positieve kant van de ‘bedrieger’ in jouzelf te stimuleren en verder te ontwikkelen?

Tot slot, welk advies geeft het archetype ‘bedrieger’ jou op dit moment? Welk inzicht geeft jou dat over jezelf, je ondernemerschap of wellicht over de schaduwkant, die in jou actief is?

Veel luisterplezier!

Wordt vervolgd…