Luister jij naar je eigen verhaal?

Verwachtingsvol kijkt ze me aan… zojuist zijn we ingecheckt. Zo start ik coaching altijd. Even horen wat er sinds de vorige keer allemaal gebeurd is. De één vertelt er zeer uitgebreid over. De ander is na twee zinnen wel klaar. Alles is ok. Even landen, even voelen waar de energie en de spanning zit. Even afstemming op een ander niveau.

Ze heeft met mij contact opgenomen, omdat ze meer balans wil hebben tussen werk en privé. Ze werkt in de zorg, als zelfstandig professional. Op zich heeft ze opdrachten genoeg, maar het levert haar spanning op, waardoor er ook fysieke klachten ontstaan. Doet ze wel de dingen die ze zou willen doen? Wie zijn haar ideale klanten? Wat is het verhaal dat zij de ‘ZORG’ te bieden heeft? Waar staat haar bedrijf voor?

Met andere woorden: wat is haar bedrijfsverhaal? En dan bedoel ik niet het gelikte marketing- of pr-verhaal dat op veel websites staat, maar het echte pure authentieke verhaal van haar eigen bedrijf. Haar ‘golden circle’, haar ‘bedoeling’.

Een goed bedrijfsverhaal

Ieder goed verhaal –dus ook een bedrijfsverhaal- bestaat uit verschillende lagen.

1. De feiten en cijfers
2. Het onderliggende systeem
3. Het wereldbeeld en
4. De metafoor, het beeld of archetype vanwaaruit gewerkt wordt.

Alle vier de lagen zijn even belangrijk.

We denken vaak dat we heel zakelijk en professioneel zijn als we op basis van de feiten en cijfers een beslissing nemen, bv een opdracht aannemen. In werkelijkheid beslissen we, zonder dat we het door hebben, op basis van het verhaal dat eronder ligt.

Een verhaal dat gebaseerd is op basis van alle vier de verhaallagen tegelijk.
Een verhaal waar we ons vaak niet eens bewust van zijn, terwijl het ons onbewust wel veel vertelt.
Een verhaal dat verteld wordt vanuit ons eigen perspectief en binnen onze eigen persoonlijke (innerlijke) context, terwijl datzelfde verhaal vanuit het perspectief van onze klant, of van een collega, of bv van een partner er waarschijnlijk heel anders uitziet.

Juist dit levert spanning op, waardoor mensen uit balans raken en klachten krijgen, zoals mijn coachklant.

Klachten en spanning die je weg kan nemen als je juist het onderliggende verhaal in beeld brengt. Welk verhaal is het precies vanwaaruit jij leeft? Wat vertelt het jou? Het maakt niet uit bij welke laag je begint met het analyseren van je verhaal. Als je maar aan alle vier de lagen aandacht besteed en ze met elkaar in verbinding brengt. Anders levert het direct ‘stress’ op.

Feiten & cijfers

We zoomen vandaag in op de bovenste laag. De laag met de ‘feiten en cijfers’. Dit is de laag, die je vanuit je hoofd benadert. Voor veel mensen een veilige plek en daarmee een veilige start.

• Wie is jouw doelgroep?
• Langs welke kanalen bereik je die?
• Wie zijn jouw (sleutel)partners daarin?
• Wie zijn je concullega’s?
• Wat zijn jouw kernactiviteiten?
• Wat brengen die op en wat kost het om je bedrijf draaiende te houden?

Dat soort informatie. Ik geef mijn coachklanten, die als ondernemer zoekende zijn naar hun verhaal, altijd een soort invulschema om gewoon eens overzicht te krijgen in wat ze doen en wat ze zouden willen doen. Het helpt als je dat op een groot A3 vel naast elkaar zet. Dit werkt in mijn ogen beter, dan een heel ondernemingsplan fabrieken. Dat kost ten eerste veel meer tijd en ten tweede is het veel minder overzichtelijk.

Een onderdeel van het invulschema is ook de missie, visie en waarden die je met je bedrijf wilt uitstralen. Als je als ondernemer op de andere drie lagen geen duidelijk beeld hebt wie jij daadwerkelijk bent en waar jij voor staat, dan loop je op dit onderdeel per definitie vast. Of het lukt je niet om de juiste woorden te vinden voor je bedrijfsverhaal, of je geeft er woorden aan die kant noch wal raken.

Gezocht: de juiste woorden…

Bij mijn coachklant is het eerste het geval: ze komt maar niet op de juiste woorden. Als ik haar ‘lostrek’ van het vel papier door verdiepende vragen te stellen, kan ze prachtig vertellen waar het haar om gaat in de zorg. Ze wil zorg verlenen met echte aandacht voor de mens achter de zorgvraag. Geen nummertjes, niet zoveel cliënten per uur afhandelen, maar menselijke zorg met oog voor diegene die om wat voor reden dan ook hulpbehoevend is.

Ze straalt helemaal als ze het vertelt. Ik zou graag een spiegel pakken om het haar te laten zien. Als er ooit iets met mij is, hoop ik dat zij aan mijn bed staat. Dan komt alles goed, dat weet ik zeker.

Maar zodra ze het op wil schrijven, is ze haar tekst alweer kwijt. Ze weet het niet meer…. “Dat overkomt me nu altijd….,” zegt ze. “Kan je het voor mij herhalen?” Tja, dat kan ik wel, maar ik doe het niet. Jouw bedrijfsverhaal moet uit jezelf komen. Dan gebruik jij je eigen woorden, je eigen beelden en dan hoef je niets uit je hoofd te leren. Geen elevatorpitch ‘bedenken’, maar er gewoon één recht uit je hart vertellen.

Verschrikkelijke ‘ikken’…

Ieder mens bestaat uit verschillende ‘ikken’, archetypen, innerlijke stemmen, subpersonages, hoe je ze ook maar wilt noemen. Al die verschillende personages in onszelf vormen ons ‘systeem’ en dat systeem wil compleet zijn. Altijd en overal.

Als een stemmetje in ons zegt: “Ik ben vast niet goed genoeg.” Dan is er een ander stemmetje dat zegt: “Alles wat ik doe moet goed zijn.” Als een stemmetje in ons zegt: “Niemand luistert er naar mij.” Dan zegt een ander stemmetje: “Ik wil dat er naar mij geluisterd wordt.” De kunst is om te luisteren naar jezelf en daadwerkelijk te horen wat jouw innerlijke ‘ikken’ te zeggen hebben tegen je.

Zeker aan het begin zullen dit lastige gesprekken zijn. Je wil niet weten hoe vaak je jezelf tegenspreekt (=spanning en stress!). Hoe vaak je jezelf belemmert in het waarmaken van je dromen en wensen. Ze zijn verschrikkelijk, die ‘ikken’. Maar als je goed luistert naar je eigen verhaal, hoor je ook waar je angsten of onzekerheden zitten. Die mogen er zijn. Erken ze en vraag jezelf om raadt wat te doen om ze te overwinnen. Je zal verbaasd zijn hoe wijs je zelf bent en hoe goed je eigenlijk wel weet wat je wil met je eigen bedrijf. De rode draad van jouw verhaal zit in jou. Pak ‘m vast, leef ernaar, dat is jouw leidraad.

Als je goed luistert naar jezelf, hoor je hoe jij tegen de wereld om je heen aankijkt. Wat je echt belangrijk vindt. Waar het jou echt om gaat. Die woorden zitten diep in jou opgeslagen en dat zijn jouw woorden en jouw beelden, want die zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Klopt jouw metafoor?

Nu we de eerste drie lagen doorlopen hebben, komen we op de vierde laag. Deze laag verbindt alle andere lagen met elkaar. Wie het IJsbergmodel kent: deze metaforische laag zit diep onder water bij de bron in jouzelf.

Als je op dit niveau kijkt naar jezelf ga je opzoek naar het beeld, of het mythische of archetypische verhaal waar jij je mee verbonden voelt. Dit kan een verhaal zijn, waarin jij je identificeert met de held. Een verhaal dat jou kracht geeft, maar even vaak is het zo, dat het een verhaal is, dat jou op andere vlakken belemmert.

Bij de vrouwen die ik coach, kom ik vaak ‘Assepoester’ tegen als verhaal en heldin waar ze zich mee identificeren. De lieve, aardige Assepoester, die voor alles en iedereen klaar staat. Assepoester, die anderen helpt, waar zij zelf eigenlijk net zo goed hulp kan gebruiken. Onbewust maken deze vrouwen zich ondergeschikt aan hun ‘stiefzusters en stiefmoeder’, in praktijk zijn dit vaak hun man, hun ouders en/of hun kinderen. Alleenstaande vrouwen zijn bijvoorbeeld ook onbewust op zoek naar die prins, die hen komt verlossen uit hun benarde positie thuis.

Als we op dit niveau zijn aangekomen, stel ik de vraag of ze dit verhaal of deze metafoor wel helemaal bij hen vinden passen. Negen van de tien keer is dan het antwoord ‘nee’. Het verhaal, of delen daaruit, belemmert hen. We kijken dan hoe zij het verhaal anders zouden willen laten aflopen. Het is elke keer weer bijzonder om zien wat voor creatieve explosie er dan volgt. Klanten hebben direct nieuwe beelden, nieuwe verhaallijnen en Assepoester wordt van het ene op het andere moment een totaal ander verhaal.

Met welke verhaal mijn coachklant van vandaag zich verbonden voelt, weten we nog niet. Daar gaan we de volgende keer mee verder.

Wordt vervolgd dus…

PS1: De afbeelding bij dit verhaal komt uit ‘Het verhaal van de Held’. Prachtige coachingskaarten, waar ik veel mee werk.

PS2: Als jij ook op een narratieve manier wil kijken naar jouw coachvraag? Neem dan contact met mij op. Dan maken we een afspraak voor een intakegesprek.

Fout: Contact formulier niet gevonden.